Verslingerd aan versieren

Magda's verhaal begint in het magazine: 
Aan haar huis te zien lijkt het er verdacht veel op dat chipcarver Magda van Dinteren bevangen is door houtkoorts. Wie goed kijkt, ontdekt hout op iedere verdieping, van ruwe planken tot dunne gladde plaatjes en van onaffe werkstukken met potloodschetsen erop tot compleet bewerkte sierkistjes. Leuk aan chipcarven, volgens Magda, is dat je het aan de keukentafel kunt doen, maar dat is duidelijk niet de enige plek waar ze haar hobby uitleeft. "Ik ben alleen en heb een groot huis, dus ik heb van een van de slaapkamers een werkruimte gemaakt, op zolder is de houtzagerij en in de tuin heb ik ook nog een zitje gebouwd, zodat ik lekker buiten aan de slag kan als het mooi weer is."

Indrukwekkend, zo enthousiast als hier gewerkt wordt. Maar wat is chipcarven eigenlijk? Magda laat het zien. Ze steekt met een houtsnijmesje - de mesjes van Flexcut behoren tot haar favorieten - kleine stukjes materiaal, ofwel 'chips', weg uit een houten plaatje of plankje. Met behulp van een tekening die ze van tevoren op het werkstuk overtrekt, kerft ze vormen in het houtwerk, voornamelijk geometrische patronen. Zo ontstaat het prachtigste sierwerk.

Magda's verhaal gaat verder!

Strop
Om de mesjes scherp te houden gebruikt Magda een strop, een lapje leer op een houten blok. "Je kunt het een beetje vergelijken met hoe barbieren dat vroeger deden. Die haalden hun messen langs de leren riem om hun middel." De strop smeert Magda in met polijstpasta. "Die kun je ook zelf maken, maar daar zat ik zo mee te klooien. Deze pasta heb ik bij Baptist gekocht. Online, want de winkel is nogal een eindje rijden voor mij. Soms doe ik dat wel, hoor. Dan combineer ik het met een bezoekje aan de Arnhemse Fijnhouthandel. Het liefst werk ik met lindenhout. Dat heeft weinig tekening en het is zacht en compact. Maar het is ook wel leuk om te zien wat er nog meer is. Kun je meteen bekijken hoe de houtnerf loopt." De platen en plankjes waarop Magda snijdt, maakt ze zelf op de vandiktebank. Gaandeweg raakt haar houtzagerij gevuld met machines, voornamelijk zagen. "In het begin vond ik een tafelcirkelzaag maar een eng ding, maar ik ben er langzaam ingerold. De hele tijd maar met de hand plankjes op maat zagen, dat vond ik ook drie keer niks." 

Kriebels
Het had wel wat voeten in aarde voordat de liefde voor houtbewerken Magda definitief in haar greep had. Goed in werken met haar handen was ze altijd al. Van oorsprong is Magda graveur, opgeleid in Schoonhoven. Inmiddels wordt er niet meer met de hand gegraveerd en houdt ze zich bezig met digitaal drukwerk. Nadat ze vijftien jaar geleden hoorde dat een collega zich na zijn pensioen ging wijden aan zijn miniatuurbouwliefhebberij, begon er bij Magda iets te kriebelen. "Ik dacht, wat ga ík eigenlijk doen als ik klaar ben met werken? Ik heb helemaal geen hobby's! Toen ben ik aan het houtbewerken geslagen." En hield daar vervolgens ook rap weer mee op. "Het lukte niet," legt ze uit. "Ik durfde het niet of ik kon het niet, maar dat wat ik in mijn hoofd had of op papier zag, kwam niet uit mijn handen." 

Het wiel uitvinden
In 2019 pakte Magda de draad weer op en ging chipcarven. En opeens was daar toch de klik. "Eerst maakte ik een schilderijtje en daarna van een krom stukje hout een kistje. Nou, dat lukte allebei. Toen ben ik een cursus meubelmaken gaan doen, want van hout had ik geen verstand. Mensen die chipcarven heb ik daar niet gevonden. Er zijn niet zo veel mensen die ermee bezig zijn. Daardoor ben ik steeds opnieuw het wiel aan het uitvinden. Maar ik zie het als een leerproces. Ik ontdek het meest van kijken, doen en vooral uitproberen." 

Drie nieuwe kistjes
Dat Magda uiteindelijk toch haar houtwerkhobby vond en verslingerd raakte aan versieren, is voor een belangrijk deel ook te danken aan haar huis. "Sinds ik hier drie jaar geleden naar toe ben verhuisd en een hobbykamer heb, is er een drempel weg,” verklaart ze. "Als ik wil, kan ik vijf minuten aan het werk gaan en dan de deur weer achter me dichttrekken. Ik hoef niet steeds alles op te ruimen en ook niks op te bouwen. Als ik een stukje hout over heb, kan ik zo naar boven om er een mooi plankje van te zagen." Met een knipoog: "Maar meestal heb ik dan, voordat ik het weet, ineens drie nieuwe kistjes gemaakt en ben ik een hele dag bezig geweest!"

Friese kerfsnee
Kistjes, lijsten, onderzetters, doosjes: ideeën voor nieuwe projecten vindt Magda in boeken en op internet, vooral via Instagram waar een internationale gemeenschap van chipcarvers zijn knappe kunsten toont. Maar ook in Nederland is inspiratie te vinden, vertelt ze. "Vroeger had je de Friese kerfsnedetechniek die vaak door schippers werd beoefend. Op de boot was niet de hele dag wat te doen en uit verveling gingen ze dan houtsnijden." Ze laat op haar telefoon een voorbeeld zien. "Kijk, hoe mooi", verzucht ze. "Zoiets zou ik ook wel willen maken."  

Een blijvertje
Met meer plannen dan tijd en nog een hele reeks onvoltooide projecten op de planken, is Magda nog lang niet klaar met carven. "Sommigen gaan 's avonds een uurtje hardlopen. Nou, ik doe dit. Chipcarven is een blijvertje. Ik denk steeds: o, dat wil ik nog en dat wil ik ook! En dan moet ik mezelf toespreken: nee Magda, je gaat te snel! Eigenlijk is carven mijn pensioenplan!"

Zien wat Magda maakt? Kijk op haar Instagram!

Lees hier het hele verhaal van Dutchy Patterns uit NOEST september 2023
Lees hier het hele verhaal van Studio Mooibos uit NOEST september 2023