Het begint allemaal met een wieltje

Dutchy's verhaal begint in het magazine: 
De op schaal gebouwde auto's en wagens van modelbouwer Jan, alias Dutchy, zijn van stuur tot spaak vervaardigd van hout. "Helemaal, behalve de lijm en de lak." De voertuigen worden niet alleen, onderdeel voor onderdeel, door Dutchy gemaakt, hij ontwerpt ze ook. Zijn tekeningen zijn verkrijgbaar via zijn website en geliefd bij modelbouwers over de hele wereld. "Dat vind ik het leukst: dat ik iets maak, het op internet zet en dat iemand in Nieuw-Zeeland vervolgens mijn dingetje zit te bouwen!"

Een tractor, een eendje, een Pontiac, een Volkswagenbusje, een Engelse dubbeldekker of zijn laatste project, een tuktuk, het is een kleine greep uit Dutchy's gestaag groeiende collectie handgemaakte modelvoertuigen, voornamelijk klassiekers. Het ontwerpen en bouwen van iconische voertuigen op schaal is niet bepaald een klusje voor beginnende houtbewerkers. "Ik moet eerst nadenken voordat ik het kan maken. Elk project begint met een tekening. De basis van die tekening is een wieltje", vertelt Dutchy. Vanaf het wiel wordt elk voertuig op een bijna Lego-achtige manier steeds verder opgebouwd. Pas als alle onderdelen in kaart zijn gebracht, duikt Dutchy zijn bijzonder goed uitgeruste werkplaats in. "Mijn machines gebruik ik stuk voor stuk. In alles wat ik maak, zit wel een techniek of moeilijkheid."

Dutchy's verhaal gaat verder!

52 bankjes prutsen
Dat is makkelijk te geloven. Wie begint aan modelvoertuigen, komt een wereld aan uitdagingen tegen: Hoe maak je vering in een auto? Hoe zorg je voor rondingen in het hout? Hoe bouw je een spaakwiel? Of piepkleine ruitenwissertjes? En waar haal je het geduld vandaan om een complete dubbeldekker te voorzien van zitplaatsen? "Haha, 52 bankjes prutsen, ja daar werd ik wel even tureluurs van!" Gelukkig houdt Dutchy ervan zijn hersenen te laten kraken en de machines en apparaten in zijn schuur te testen. Hij bedenkt zelfs extra uitdagingen. "In alles wat ik heb gemaakt zit iets wat beweegt. Deze tractor bijvoorbeeld, daarvan kan de motorkap omhoog, zie je." 

De Nieuwe Trekker
De tractor is een bijzonder verhaal. Het is het enige voertuig waarbij beweging zit in meerdere onderdelen. Niet alleen de motorkap gaat open, ook het stuurtje draait, de zitting beweegt en de hefinrichting kan op en neer. De tractor is het eerste voertuig dat Dutchy zelf ontworpen heeft. "Deze tractor hadden we vroeger thuis. Het is een Fordson Dexta. De Nieuwe Trekker, noemden we die. In 1960 gekocht door mijn vader en oom en twintig jaar later heette die nog steeds zo", grinnikt hij. "Mijn hele ziel en zaligheid zit in dat ding. Ik heb 'm in 2D in AutoCAD getekend en ben er een jaar mee bezig geweest. Per onderdeel maakte ik drie tekeningen, van de voor-, de zij- en de bovenkant." Drie Nieuwe Trekkers maakte hij. Twee ervan gaf hij aan zijn broers. "Of ik er nou een of drie maak, de instellingen van de machine blijven hetzelfde." 

Een gulden voor de timmerman
Dutchy is de jongste van vier en groeide op in Friesland. Hij was als kind al met hout bezig en maakte bolderkarretjes en zeepkisten. Op zijn twaalfde bouwde hij van pvc-buizen en triplex een voetbalspel. "Ik wilde zo graag een voetbalspel, maar ik kreeg er geen. Ik ben er een paar woensdagmiddagen mee bezig geweest. Mijn vader en moeder gaven me af en toe een gulden voor de timmerman. Toen het klaar was, was het spel al na vijf minuten kapot en kon het de prullenbak in." Ontmoedigd raakte Dutchy niet, integendeel. Het ging hem toen al om het maakproces, de lol ervan en, uiteraard, de uitdaging. 

Dutchy en Ducky
Tussen het voetbalspel en de Nieuwe Trekker zit een half leven. Voordat Dutchy aan zelfontworpen modelvoertuigen begon, maakte hij eerst een aantal bestaande Amerikaanse ontwerpen na, beginnend met een Jeep. Na vier of vijf projecten, waaronder een gigantische trein, kreeg hij de smaak te pakken en ontstond de Nieuwe Trekker. Op forums en via zijn website liet hij de wereld zien wat hij maakte en kwam hij in contact met een Australische modelbouwer genaamd Ducky. Hij kon de 2D-tekeningen van Dutchy omzetten in 3D en leerde Dutchy ook hoe hij dat zelf kon doen. "Heel apart was dat. Ik aan de ene kant van de wereld, hij aan de andere kant. Uiteindelijk is het gelukt en ben ik ook in 3D gaan werken. Dat had ik nooit gedacht van mezelf. Ik werk niet in het programma waarin Ducky werkt, daar had ik geen feeling mee, ik maak mijn ontwerpen in Fusion 360." Als Dutchy een ontwerp klaar heeft, stuurt hij het naar Ducky. Samen perfectioneren ze de tekeningen tot ze goed genoeg zijn voor de website.

Scharrelen
En dan kan er weer een nieuw voertuig gebouwd worden. Er ligt nog genoeg hout te wachten om omgetoverd te worden tot transportmiddel. Dutchy's houtvoorraad bestaat uit verschillende soorten hout die hij overal en nergens vandaan haalt. De bankjes van de dubbeldekker zijn bijvoorbeeld van belihout en komen uit een cultureel centrum. "Het is restmateriaal van kozijnen", vertelt hij. "Ik heb ook wengéhout uit een kerk, tulp uit een timmerfabriek, oude traptreden van beukenhout en ik koop tafelbladen in kringloopwinkels die ik verzaag. Eiken en kers, dat laatste wil toch niemand meer in huis. Eikenhout gebruik ik voor de wielen en kers kan overal toegepast worden. Zo scharrel ik dat op." 

Verrassing
Het laatste project, de tuktuk, is net af en gaat op de post naar Michigan, Amerika. Die is gemaakt voor een surprise swap, waarbij twee bouwers een voorwerp van hout voor elkaar maken zonder van tevoren te verklappen wat ze precies gaan bouwen. En dan? Welk voertuig is het volgende in de collectie? Dutchy weet het nog niet. "Ik zou wel heel graag een keer een Kever willen maken. Dat is tot nu toe niet gelukt. Die zit zo moeilijk in elkaar. Te veel bochten. Dat krijg ik nog niet goed vertaald." Maar voordat het volgende vervoersmiddel in Dutchy's hoofd geland is, moet eerst nog de tekening voor de tuktuk worden geperfectioneerd en dan komt die ook online, zodat andere enthousiastelingen hun eigen exemplaar kunnen maken. "Zelf ben ik niet echt een handgereedschapsman, maar er zijn er die dit bouwen zonder machines", besluit Dutchy. "Er zijn héél veel manieren om iets te bouwen."

Tegelijk met het uitkomen van de derde editie van NOEST verschijnt ook de bouwtekening van de tuktuk op de website van Dutchy. Benieuwd? Kijk op zijn website!  

Gebruik de code BAPTIST voor € 5,- korting op de bouwtekening!  Let op: deze code is alleen geldig in september en oktober 2023!

Lees hier het hele verhaal van Magda van Dinteren uit NOEST september 2023
Lees hier het hele verhaal van Studio Mooibos uit NOEST september 2023