Ik wil uitgedaagd worden, dat gaat vanzelf

Judiths verhaal begint in het magazine:

Figuurzagen stoffig? Je hoeft je neus maar om de hoek van Goed Hout - figuurzagerij van Judith van Wijk te steken en weg is die gedachte. "Dit is natuurlijk niet wat mensen verwachten. Iedereen roept altijd: o ja figuurzagen, dat moest ik vroeger ook op school! Niemand heeft door dat je er de prachtigste dingen mee kunt maken."
Van kalenders tot kerststallen en van dino's tot dierenmemory, je kunt het zo gek niet bedenken of Judith van Wijk zaagt het uit in hout: "Ik heb voor de EO een keer een gigantisch scrabblebord gemaakt. Dat was wel leuk. Je bent kunstenaar, dus je wilt klapvee - laten we eerlijk zijn - maar zélf vind ik zo klein mogelijk het leukst: een kip met kuikens, een fietsje, oorbellen. Zo cute!" Hoe ze dat doet? Met de nodige apparatuur, want behalve kunstige werken slingeren er ook heel wat machines door de ruimte. Judith blijkt een liefhebber: "Ik zaag met een Hegner. Dat is met stip de beste zaag die je kunt krijgen. De Quick (Hegner Multicut MC Quick, red.) is het neusje van de zalm!"
Bijna alles wat Judith maakt, gebeurt in opdracht. Toch is ze niet dol op productie draaien. "Ik wil uitgedaagd worden, dat gaat vanzelf."

Judiths verhaal gaat verder!

De ene keer lukt dat beter dan de andere. Zo tegen het eind van het jaar ligt de uitdaging er voor Judith misschien nog het meest in om alle opdrachten op tijd af te krijgen. "November is mijn topmaand. Dan is de omzet het hoogst. Drie dagen voor kerst stoppen alle bestellingen en dan kan ik geen kerststal meer zien!" lacht ze. "Maar als ik drie dagen vrij ben geweest, begint het weer te kriebelen en dan ga ik iets voor mezelf doen. Ik maak elk jaar een kerstproject."

Kerstproject
En daarin maakt ze het zichzelf niet per se gemakkelijk. De houten Eiffeltoren die staat te pronken in het midden van de werkplaats annex workshopruimte is het prestigieuze project van vorig jaar. Aan de muur hangt dat van het jaar ervoor: een kinetisch object dat je kunt opwinden en drie kwartier blijft draaien. Ook bouwde ze al een piratenboot, een knikkerbaan en een circustrein en maakte ze een ingenieus ontwerp van de Japanse designer Yosuke Ikeda na: Haguruma - een open/closed bordje waarvan de woorden open en closed met een mechaniekje in elkaar te veranderen zijn. "De projecten zijn cadeautjes aan mezelf, maar ik doe het ook om te laten zien: kijk eens wat ik kan!" vertelt ze met gepaste trots.

Autodidact
Zo'n vijftien jaar is Judith nu aan het zagen. Het begon allemaal omdat ze een hobby zocht naast haar werk als gastouder. "Ik hou van lezen en van wandelen, maar dat is zo passief. Er komt niks uit je handen. Ik wilde iets maken. Alles wat je maar kunt verzinnen aan hobby's heb ik gedaan: theezakjes vouwen, sieraden maken, haken - o, verschrikkelijk!" Pas toen ze op zolder een paar eigenhandig gefiguurzaagde eendjes tegenkwam die ze ooit maakte tijdens haar studie Sociaal Pedagogisch Werk, klikte er iets. Ze kocht een elektrische figuurzaag op Marktplaats en ging stante pede aan de slag. "Ik heb het mezelf geleerd, ik heb geen cursus of workshop gedaan. Wel heb ik bij de doe-het-zelfzaak gevraagd welk hout ik moest gebruiken: populieren multiplex. En dat gebruik ik, naast verschillende andere houtsoorten zoals beuken, vuren, grenen en eiken, nog."

Van hobby naar beroep
Dat ze van haar hobby haar beroep heeft kunnen maken, had ze zelf eigenlijk ook niet verwacht. "Je denkt niet op je tiende: ik ga later figuurzaagster worden!" De figuurzaagcarrière van Judith begon dan ook bescheiden. Aan een bureautje op de overloop onder het zolderraam van haar vorige huis zaagde ze haar eerste figuren. "Mijn man maakte er een kast bij waar al mijn figuurzaagboeken in konden. Zo ben ik dan wel. Ga ik figuurzagen, dan moet ik er ook álles over lezen." Ze ging als een speer. Al gauw stond het huis vol met haar creatieve uitspattingen en begon Judith aan kraamcadeautjes. En toen ook dat niet meer genoeg was, opende ze een Facebook-pagina en ging ze kerststallen verkopen. "Ik verkocht er de eerste keer meteen een stuk of acht. Wat leuk, dacht ik, de mensen hebben geld over voor wat ik maak!"

Ultieme test
Hier zat meer in, voelde Judith. Haar bedrijfsnaam, Goed Hout - figuurzagerij, was zo bedacht, nu was het zaak om de rest van de wereld te laten weten dat er een nieuwe figuurzaag-ster aan het firmament te vinden was. "Ik wilde naamsbekendheid, dus als mensen mijn pagina zouden liken en delen, kregen ze van mij 22 handgemaakte houten diertjes voor tien euro. Nou, dat heb ik geweten! 2200 diertjes heb ik moeten zagen! Ik ben er maanden mee bezig geweest. Het was de ultieme test. Je leert er veel van en wordt heel handig. Op een gegeven moment ontdekte ik bijvoorbeeld dat je ook drie planken op elkaar kunt leggen en zo drie diertjes tegelijk kunt zagen."

Illustreren
Van de zolder verhuisde ze naar de grootste slaapkamer, waar ze een-op-een workshops begon te geven. En sinds een paar jaar heeft ze een heuse werkplaats ter beschikking die staat in de tuin van haar huidige huis in Rheden. "Mijn man heeft hem gebouwd. Hij is ook heel handig met hout." Niet alleen haar echtgenoot helpt zo nu en dan mee met haar bedrijf, maar ook de kinderen steken regelmatig de handen uit de mouwen of knutselen mee aan de grote tafel in het atelier. Dochter Roos gaat zelfs nog een stapje verder. "Ik laat alles wat ik maak blank, want ik heb een gruwelijke hekel aan schilderen, dus dat doe ik ook gewoon niet," vertelt Judith. "Maar mijn dochter kan prachtig tekenen. Zij maakt van mijn figuren de geïllustreerde variant."

Niet veel nodig
Het klinkt allemaal zo simpel. Maar is het dat ook? Judith laat zien hoe het moet, een miniatuurfietsje uitzagen. Ze plakt een piepklein tekeningetje op een dun plaatje hout. Om het binnenwerk te zagen, boort ze eerst een gaatje in alle stukjes die eruit moeten. Daarna pakt ze haar figuurzaagmachine en zaagt met een zaagblad in dezelfde maat als de boor, in dit geval een zaagje van 0,8 millimeter, de kleine deeltjes hout eruit. "Eigenlijk heb je om te figuurzagen verder niet veel nodig," zegt ze. "Wat sleutelvijltjes en natuurlijk schuurpapier." Om met veel enthousiasme te vervolgen: "Of deze vandikteschuurmachine (Laguna, red.) natuurlijk! Toen ik hoorde wat dat ding kon, dacht ik: die móet ik hebben! Zie je die rol ronddraaien? Alles komt er gewoon keurig netjes geschuurd uit, zelfs het kleine spul. Ik maak natuurlijk fijn werk, kwetsbaar. Als je dat állemaal met de hand moet doen…!"

Zien wat Judith maakt? Kijk op haar website! 

Lees hier het hele verhaal van Cas van der Beek uit NOEST maart 2024
Lees hier het hele verhaal van Christine Slootstra uit NOEST maart 2024