118 tafeltjes en nog niet klaar
118 tafeltjes. Zo veel heeft meubelmaker (“ik noem mezelf liever geen kunstenaar”) Bert Aalbers er al gemaakt. Geïnspireerd op gebeurtenissen uit zijn leven, maar ook door kunstenaars, herinneringen, voorwerpen of door het hout zelf. “Toen ik er dertig had gemaakt, vroegen mensen hoe lang ik hiermee door dacht te gaan. Honderd is een mooi aantal, bedacht ik toen.”
Nejiri arigata
Het liep anders dan gedacht: na het negen-en-negentigste tafeltje werd de vrouw van Bert ziek en overleed. Het tafeltjesproject lag anderhalf jaar stil. Het honderdste tafeltje, ‘De Overtocht’, werd een eerbetoon aan zijn vrouw. Ook maakte Bert een fotoboek over zijn 100 tafeltjes, waarvan de meesten inmiddels zijn verkocht. En hij ging door met tafeltjes maken. Het tafeltje in zijn handen op de foto draait om de ingewikkelde houtverbindingen die zijn gebruikt, vertelt Bert: “Dit tafeltje heeft Nejiri Arigata houtverbindingen Dat is een Japanse variant op de aloude zwaluwstaart, die er speels en tegelijkertijd heel moeilijk uitziet. Hij is ook heel lastig te maken, omdat je de eerste gezaagde plank niet kunt overnemen op de tweede. Je moet dus van twee kanten heel zuiver aftekenen. Vervolgens schuif je beide delen onder een hoek van 45 graden in elkaar. Een moeilijk tafeltje. En deze heeft ook nog eens een keer een dubbele lijn, er loopt namelijk nog ander hout om de verbinding. Je maakt de verbinding dus twee keer achter elkaar, de tweede keer iets ruimer. Lastig en veel werk dus, maar iets om trots op te zijn.”
Inspiratie overal
Het tafeltje vooraan in het midden is een ‘buitenbeentje’, met één afwijkende poot. “Soms heb ik een voorwerp dat voor inspiratie zorgt, zoals een zak dobbelstenen die ik van iemand kreeg, of een erfenis van een aantal oude zilveren guldens. Beiden zijn in tafeltjes verwerkt. Ik heb ook tafeltjes geïnspireerd op meubelmaker Gerrit Rietveld en schilder Dick Ket (links op de foto, red).” Het ene tafeltje is zo klaar, de andere kost meer tijd. Zoals het tafeltje ‘Takdamast’. “Deze is gemaakt van vier takken die strak worden geschaafd, met een licht esdoornen blad met een damastpatroon erin”, vertelt Bert. “In de ene hoek krult het blad omhoog, daar lijkt het echt op damast. Van natuur naar cultuur, die vind ik zelf wel heel poëtisch. Ook omdat je goed moet kijken, want eerst lijkt het gewoon een tafeltje. Het is een van mijn favorieten, maar toch heb ik hem inmiddels verkocht. Elke keer als ik er eentje gemaakt heb denk ik: deze houd ik. Maar als ik dan met een volgend tafeltje bezig ben, besluit ik meestal toch om de vorige te verkopen.” Nummer 99, tafeltje ‘Jippá’, is ook een speciale voor Bert: “Deze heeft een zelfbedachte verbinding met aan twee kanten zwaluwstaarten en daartussen nog de poot die doorloopt naar boven. ‘Spelen met Gerrit’, een Rietveld-schommelstoel, vind ik zelf ook een heel mooi object. Als ik een modern huis had met een witte muur, dan zou ik hem neerzetten.” Enkele tafels verkoopt hij niet, zoals het ‘Enveloptafeltje’: “Daar zit een artikelfragment in verwerkt dat mij ertoe heeft aangezet meubelmaker te worden. Het fragment zelf zit nog steeds in mijn portemonnee.”
Liefde voor het vierkant
Momenteel werkt Bert aan tafeltje 119, met als thema het getal vier (rechts op de foto, red). “Ik heb een sterke voorkeur voor het getal vier en het vierkante. Niet voor niets zijn al mijn tafeltjes precies 25 x 25 cm. Die voorliefde zie je ook in mijn andere meubels. De kracht van het vierkant, de kubus en het cijfer vier spreken mij erg aan. Ik ben aards, houd van orde. Daar gaat dit tafeltje over. Er staat een vier aan de voorkant, met een aureool. In die uitgehakte vier zitten vier tinten hout, in lagen. Dit tafeltje moet nog af voor mijn volgende expositie.” Hoeveel tafeltjes Bert nog gaat maken, weet hij niet. “Ik heb geen einddoel, ik ga gewoon door. Maar als ik morgen geen zin meer heb, hou ik meteen op.”
Lees meer over Bert Aalbers' werk op zijn website.
Lees hier het verhaal van Meron Brouwer uit NOEST september 2022
Lees hier het verhaal van Geesje Liedmeier uit NOEST september 2022